Hắn đó, một thằng người cao khoảng 1,6m, da ngăm ngăm, tóc đen, xoăn trước trán, trông bẩn thỉu. Dáng đi tất bật. Mắt láo liên nhưng không dám nhìn mắt người đối diện. Hắn có đọc sách, xem báo, nên cũng biết chút văn thơ, hứng lên hắn còn đọc và bình cả thơ, mặc dù chỉ thô thiển theo cái hiểu của thằng trọc phú.
Hồi chiến tranh, vin hoàn cảnh gia dình, hắn lẫn trốn, không đi bộ đội. Thế nhưng nghe ai kể chuyện chiến trường, hắn thường ngứa mồm nói leo. Khi khoái chí, hắn còn cười hô hố.
Chiến tranh, gái, trai làng khỏe mạnh đi bộ đội, hay đi thanh niên xung phong hết. Lọt lưới ở nhà, hắn đi học Đại học tại chức. Ở quê thời ấy, quả là "xứ mù thằng chột làm vua": hắn làm kế toán thôn, chuyên nghĩ mẹo làm sao thu được của dân, từ cân thóc đến con lợn, con gà, gọi là ''vượt nghĩa vụ giao nộp'', để có cớ biển thủ. Rồi hắn vào Đảng, làm cán bộ Hợp tác xã, một bước lên voi.
Xã hắn có thời nội bộ lộn xộn. Cơ hội đến, hắn được cấp trên chấm cho làm Cán bộ chủ chốt, sắm luôn cả hai vai, nắm cả quyền lực chính trị và kinh tế. Thời bao cấp với cơ chế xin cho ấy, Chủ nhiệm HTX còn oai hơn cả ông Chủ tịch. Nhiều người vì lí do này mà phải quỵ lụy. Mới hay, thời nào cũng vậy, kẻ nắm kinh tế công, hay kẻ trọc phú, dù từ nguồn sạch hay bẩn, đều có chung ma lực "mạnh vì gạo, bạo vì tiền, có sức đâm toạc tờ giấy”, dù cho nhân cách thấp hèn, năng lực láo cá kiểu ma cô. Nhưng cái trò ma mãnh của hắn chỉ đánh lừa được quan trên, chứ cán bộ và nhân dân địa phương không ai lạ gì bản chất hắn. Do đó, từ khi hắn làm chủ chốt, địa phương chỉ tạm ổn định được thời gian đầu. Sau đó, tình hình mâu thuẫn nội bộ ngày càng trầm trọng mà hắn là nguyên nhân chính. Các lão thành cách mạng, cựu chiến binh từng vào sinh ra tử, những đảng viên trung kiên, những công dân chân chính đã kịch liệt phê phán thói cơ hội của hắn. Hắn có nguy cơ bị tẩy chay.
Bảo vệ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ Cấp uỷ, khi ấy quan trọng lắm. Thế là hắn được rút vội lên trên, trước kì Đại hội các cấp diễn ra, mặc dù chưa biết bố trí công việc nào cho phù hợp. Âý thế mà lại may cho hắn, hắn được bố trí nay việc nọ mai việc kia, toàn những việc hữu danh vô thực, nhàn mà có ăn. Cho đến một ngày kia, hắn chợt nhận ra, "nếu không xu nịnh...." . Thế rồi hắn được bố trí công việc có chức có quyền. Nhưng cũng từ đó, thói cậy quyền, cậy thế và ăn sướng quen mồm xưa trỗi dậy. Nên hễ ngồi vào bàn ăn, hắn bao giờ cũng “tót sỗ sàng", chen ngồi giữa, mặc dù còn có người tuổi cao, chức cao hơn hắn.
Vào tiệc, biết phận mình cần phải chào ai, hắn rót vội ly rượu, xăm xăm đến, xin cụng ly, ngay cả khi quan khách chưa kịp yên vị. Xong việc, hắn te tái chạy về bàn, vội cứ như bị ma đuổi, sợ về chậm người ta xơi hết. Ngồi xuống là hắn vục mặt vào ăn, ăn hùng hục như ma đói, ăn như chưa hề được ăn. Cả đĩa thức ăn chung, hắn dùng đũa đã mút qua mồm, để đào bới, gãy ngang, gãy dọc, trộn lên trộn xuống. Tìm được miếng ngon, bỏ vào bát, hắn còn cẩn thận thu vén lại, mút đũa chụt một cái, trước khi đưa chiến lợi phẩm lên mồm, nhai nhồm nhoằm, mặt hơn hớn đầy mãn nguyện!
Có khách đến chào xã giao, hắn vơ vội li rượu, chạm cạch một cái, ngửa cổ ực một hơi, liếm mép, xoè vội bàn tay ngón ngắn chủn chỉn, đen đúa, bầy nhầy mồ hôi, nhớp nhúa dính mỡ thức ăn để bắt, xong là vội vàng tiếp tục chúi mũi vào ăn. Cả người hắn bốc lên mùi hăng hắc, khăm khắm của hôi nách và chua chua của mồ hôi, nồng nồng, tanh tanh, khai khai của mùi thức ăn chín, lẫn mùi hành, tỏi, mùi bia rượu và gia vị sống, tạo nên mùi tởm lợm, đặc trưng cho chính cái mùi của hắn- Mùi của thịt đen sống, bẩn thỉu, thiu nắng, như mùi chú Béc lâu ngày không tắm. Nhưng, những ai đã bắt gặp hắn chơi cầu lông mới hãi: hắn chạy hùng hục, lăng xăng trên sân, vụt lung tung, ngán nhất là sợ hắn vụt vào đầu. Mùi hôi nách hăng xì như mùi chuột chù, vãi ra nồng nặc khắp sân, đến trọng tài ngồi ghế cao cũng phải hắt hơi.
Bởi tính cách hắn và cái mùi hôi nách thổ tả, thói ăn xấu như cẩu, mà mỗi khi tiếp khách hay liên hoan, anh em cơ quan, nào ai muốn ngồi cùng. Chỉ khổ Thủ trưởng cơ quan, nhiều khi vì trách nhiệm, vì danh dự người lãnh đạo mà phải ngồi cùng. Nghe đâu, có lần ông đã nhắc nhở :
"Thể thao xong, liên hoan hay được mời tiếp khách, vội mấy cũng phải tranh thủ tắm rồi hãy đi ăn. Ăn xong, có xe hoăc xe Buyts, về cũng chưa muộn. Định ăn miếng nào, nhắm kĩ, gắp luôn, đừng bới như gà, khó coi lắm"!
Chả biết cái đầu Thiên Lôi, chỉ đâu, đánh đó của hắn có suy nghĩ gì không, nhưng từ đó thấy cũng sạch sẽ, đỡ mùi hôi hơn. Nhưng trong thâm tâm, có lẽ hắn thù người góp ý cho hắn và có dịp là hắn sủa, làm theo kẻ giật dây, suỵt hắn như suỵt chó vào bụi. Thế là hắn sủa, bất chấp người đã cưu mang, nâng đỡ, tạo điều kiện cho hắn chạy làng, còn tham mưu xếp việc cho hắn, mà đến ly nước nhà hắn cũng chưa bao giờ ông uống.
Ở đời khi ăn uống, nhìn người mà”ăn coi nồi, ngồi coi hướng”, là có thể sửa được. Nhưng sống có đạo lý, có nhân cách, sống có nghĩa có nhân, đừng xu nịnh, hay kiểu ăn cháo đá bát, điều đơn giản của một con người, thì mẹ cha hắn lại quên, chưa dạy. Nay đã thành cố tật rồi, khó sửa lắm.
11/2013
